Б.Франклин "Миний намтар" (Д.Ганзоригийн орчуулга) ном энэ долоо хоногоос худалдаанд гарч эхлээд байна.
Номыг редакторлахад миний бие оролцсон бөгөөд, редакторын зурвас болгож бичсэн өмнөх үгийг блогтоо буулгая.
-----------------------------------
Уншигч таны гарт “анхны Америк хүн” гэгддэг улс төрч, засаглагч, дипломатч, сэтгүүлч, бизнесмэн, эрдэмтэн, дэлхийн түүхнээ алдаршсан гайхамшигт хүмүүн Бэнжамин Франклины “Намтар” ном монгол хэлээр хөрвүүлэгдэн очоод байна. Энэ эрхэм хүний дүр танд хаа нэгтээ харсан мэт танил санагдаж магадгүй. Тиймээ, Америкчууд өөрсдийн улс нийгмийг үндэслэгчээ үеийн үед дурсан санахаар 100 долларын мөнгөн дэвсгэртдээ хөрөг болгон залсныг анзаарсан тань тэр болов уу.
Тэрээр АНУ-ын Тусгаар тогтнолын тунхагийг үзэглэж, тусгаар тогтнолын дайнд гар бие оролцож байснаараа Америкийг үндэслэгч эцгүүдийн (The Founding Fathers) жагсаалтын тэргүүнд зүй ёсоор ордог бөгөөд, Америкийн орчин үеийн капитализмыг үндэслэгч гэгдэн хойч үеийнхнийхээ бахархал, хүндлэлийг хүлээж ирсэн билээ.
Английн колони байсан тухайн үеийн Америк нь газар газрын шинэ амьдрал хайгчид, эрэлчдээс бүрдсэн эрч хүчтэй, залуухан орон байсныг та бид мэднэ. Олон янзын шашин, хэл заншил, үзэл бодолтой хүмүүс дундаас Америкийн гэх өвөрмөц нэгэн түүх, соёл бүрэлдэж байлаа. Тэгвэл тэр нийгэмд хүмүүс нь юу бодож байв, нийгмийн байдал нь ямар байв, чухам тэр нийгмийг дэлхийн тэргүүлэгч, удирдагч гүрэн болгон хөтөлж чадсан лидерүүд нь ямар бодол сэтгэлтэй, ямар хүмүүс байв гэдэгт энэ ном хариулт өгч байна. Бэнжамин Франклин нөр хичээнгүй, даруу, бүтээлч чанар, зөв сэтгэл, зөв журмыг эрхэмлэн мөрдөхийн зэрэгцээ бизнес болоод улс төр, гадаад харилцаа, шинжлэх ухаан гээд оролцсон талбар бүртээ амжилт гаргаж, хувь нэмрээ оруулж чадсан нь тухайн үедээ ч тэр, дараа дараагийнхаа үедээ ч тэр үлэмж дууриал болж ирсэн юм.
Франклины “Намтар” ном энэ цаг үед монгол хэлнээ бууж, монгол уншигчдын гарт хүрч байгаа нь тун цаг үеэ олсон, чухал ач холбогдолтой явдал гэдгийг энд онцолж дурдмаар байна. Учир нь манай орон ардчилсан, чөлөөт нийгэмд шилжээд 20 жилийг үдэж, нэг үеэ бодвол шинэ нийгмийн үндсэн бүрэлдэхүүнүүд, хууль эрхзүйн орчин, институтууд бэхжээд байгаа билээ. Шилжилтийн өнгөрсөн зурвас үед хэн хууль журмын цоорхойг ашиглаж чаддаг, зарим тохиолдолд хэн хэнэггүй завшиж чаддаг нь амжилт олох жишээ цөөнгүй байв. Нийгэм төлөвшөөгүй байхад ёс суртахууны үнэлэмж ихээхэн уналтад орох, хүнийг хэмжих зүй ёсны үнэт зүйлүүд уланд гишгэгдэх байдал газар авахдаа амархан.
Тэгвэл одоо нэг үеэ бодвол системийн элементүүд зугуухан бэхжиж байна. Цаашид нийгэм жам ёсныхоо хөгжлийн дагуу, нийгэмд хэрэгтэй хүмүүсийг, тийм үнэт зүйлийг шаардаж эхэлнэ. Өөрөөр хэлбэл шинэ үеийн Монгол оронд Франклины адил зөв ариун сэтгэлийг эрхэмлэгч, уйгагүй хөдөлмөрч, нийгмийн харилцаан дахь зөв үнэлэмжийг дээдлэгч залуу үе хүч түрэн орж ирэх болов уу гэж миний бие найдаж явдаг. Үүнд “Намтар” ном тодорхой хэмжээгээр түлхэц өгч чадна гэдэгт итгэлтэй байна.
Нөгөөтэйгүүр, Монгол орны хувьд ойрын хэдэн жилд үсрэнгүй хөгжиж болох тун хариуцлагатай цаг үе тулж ирээд байна. Байгалийн асар их баялаг нь зөвөөр залвал хөгжил дэвшлийг, буруугаар өнхөрвөл мөнхийн ядуурал, нийгмийн доройтол, зарим тохиолдолд дотоодын дайн самуунд хүргэдгийг дэлхийн олон орны бэлэн туршлага бидэнд сануулдаг. Тэгвэл энэ орныг цаашид зөв залахад алсын хараатай удирдагчид, сэхээлэг иргэний нийгэм, тийм иргэдийн эзлэх хувь, тэдний идэвхтэй оролцоо нэн чухал юм. Франклины хойч үеийнхэндээ зориулж бичсэн энэ ном манай нийгмийн гишүүдэд, ялангуяа залуу үеийнхэнд маань нэгийг бодогдуулж, сайн сайхан руу тэмүүлэх тэмүүлэл, нийгмийн идэвхтэй гишүүн байх урам зоригийг өгч чадах нь дамжиггүй.
Эцэст нь, энэхүү хуучин цагийн хэллэгтэй, орчуулахад амаргүй бүтээлийг сэтгэл оюун хийгээд цаг заваа харамгүй зориулж орчуулсан, даруу мэт боловч үнэлж баршгүй эх оронч хувь нэмэр оруулсан номын садан, эрхэм дүү Д.Ганзоригтоо монгол уншигчдаа төлөөлөн талархал дэвшүүлээд, цаашдын амьдрал, ажил бүтээлд нь өндрөөс өндөр амжилт хүсэн ерөөе. Сайн үйл, сайн сэдэл бүхэн түгэн дэлгэрэх болтугай.
Эрин М.Тулгат
2011 оны 4 дүгээр сар 10
Номыг редакторлахад миний бие оролцсон бөгөөд, редакторын зурвас болгож бичсэн өмнөх үгийг блогтоо буулгая.
-----------------------------------
Уншигч таны гарт “анхны Америк хүн” гэгддэг улс төрч, засаглагч, дипломатч, сэтгүүлч, бизнесмэн, эрдэмтэн, дэлхийн түүхнээ алдаршсан гайхамшигт хүмүүн Бэнжамин Франклины “Намтар” ном монгол хэлээр хөрвүүлэгдэн очоод байна. Энэ эрхэм хүний дүр танд хаа нэгтээ харсан мэт танил санагдаж магадгүй. Тиймээ, Америкчууд өөрсдийн улс нийгмийг үндэслэгчээ үеийн үед дурсан санахаар 100 долларын мөнгөн дэвсгэртдээ хөрөг болгон залсныг анзаарсан тань тэр болов уу.
Тэрээр АНУ-ын Тусгаар тогтнолын тунхагийг үзэглэж, тусгаар тогтнолын дайнд гар бие оролцож байснаараа Америкийг үндэслэгч эцгүүдийн (The Founding Fathers) жагсаалтын тэргүүнд зүй ёсоор ордог бөгөөд, Америкийн орчин үеийн капитализмыг үндэслэгч гэгдэн хойч үеийнхнийхээ бахархал, хүндлэлийг хүлээж ирсэн билээ.
Английн колони байсан тухайн үеийн Америк нь газар газрын шинэ амьдрал хайгчид, эрэлчдээс бүрдсэн эрч хүчтэй, залуухан орон байсныг та бид мэднэ. Олон янзын шашин, хэл заншил, үзэл бодолтой хүмүүс дундаас Америкийн гэх өвөрмөц нэгэн түүх, соёл бүрэлдэж байлаа. Тэгвэл тэр нийгэмд хүмүүс нь юу бодож байв, нийгмийн байдал нь ямар байв, чухам тэр нийгмийг дэлхийн тэргүүлэгч, удирдагч гүрэн болгон хөтөлж чадсан лидерүүд нь ямар бодол сэтгэлтэй, ямар хүмүүс байв гэдэгт энэ ном хариулт өгч байна. Бэнжамин Франклин нөр хичээнгүй, даруу, бүтээлч чанар, зөв сэтгэл, зөв журмыг эрхэмлэн мөрдөхийн зэрэгцээ бизнес болоод улс төр, гадаад харилцаа, шинжлэх ухаан гээд оролцсон талбар бүртээ амжилт гаргаж, хувь нэмрээ оруулж чадсан нь тухайн үедээ ч тэр, дараа дараагийнхаа үедээ ч тэр үлэмж дууриал болж ирсэн юм.
Франклины “Намтар” ном энэ цаг үед монгол хэлнээ бууж, монгол уншигчдын гарт хүрч байгаа нь тун цаг үеэ олсон, чухал ач холбогдолтой явдал гэдгийг энд онцолж дурдмаар байна. Учир нь манай орон ардчилсан, чөлөөт нийгэмд шилжээд 20 жилийг үдэж, нэг үеэ бодвол шинэ нийгмийн үндсэн бүрэлдэхүүнүүд, хууль эрхзүйн орчин, институтууд бэхжээд байгаа билээ. Шилжилтийн өнгөрсөн зурвас үед хэн хууль журмын цоорхойг ашиглаж чаддаг, зарим тохиолдолд хэн хэнэггүй завшиж чаддаг нь амжилт олох жишээ цөөнгүй байв. Нийгэм төлөвшөөгүй байхад ёс суртахууны үнэлэмж ихээхэн уналтад орох, хүнийг хэмжих зүй ёсны үнэт зүйлүүд уланд гишгэгдэх байдал газар авахдаа амархан.
Тэгвэл одоо нэг үеэ бодвол системийн элементүүд зугуухан бэхжиж байна. Цаашид нийгэм жам ёсныхоо хөгжлийн дагуу, нийгэмд хэрэгтэй хүмүүсийг, тийм үнэт зүйлийг шаардаж эхэлнэ. Өөрөөр хэлбэл шинэ үеийн Монгол оронд Франклины адил зөв ариун сэтгэлийг эрхэмлэгч, уйгагүй хөдөлмөрч, нийгмийн харилцаан дахь зөв үнэлэмжийг дээдлэгч залуу үе хүч түрэн орж ирэх болов уу гэж миний бие найдаж явдаг. Үүнд “Намтар” ном тодорхой хэмжээгээр түлхэц өгч чадна гэдэгт итгэлтэй байна.
Нөгөөтэйгүүр, Монгол орны хувьд ойрын хэдэн жилд үсрэнгүй хөгжиж болох тун хариуцлагатай цаг үе тулж ирээд байна. Байгалийн асар их баялаг нь зөвөөр залвал хөгжил дэвшлийг, буруугаар өнхөрвөл мөнхийн ядуурал, нийгмийн доройтол, зарим тохиолдолд дотоодын дайн самуунд хүргэдгийг дэлхийн олон орны бэлэн туршлага бидэнд сануулдаг. Тэгвэл энэ орныг цаашид зөв залахад алсын хараатай удирдагчид, сэхээлэг иргэний нийгэм, тийм иргэдийн эзлэх хувь, тэдний идэвхтэй оролцоо нэн чухал юм. Франклины хойч үеийнхэндээ зориулж бичсэн энэ ном манай нийгмийн гишүүдэд, ялангуяа залуу үеийнхэнд маань нэгийг бодогдуулж, сайн сайхан руу тэмүүлэх тэмүүлэл, нийгмийн идэвхтэй гишүүн байх урам зоригийг өгч чадах нь дамжиггүй.
Эцэст нь, энэхүү хуучин цагийн хэллэгтэй, орчуулахад амаргүй бүтээлийг сэтгэл оюун хийгээд цаг заваа харамгүй зориулж орчуулсан, даруу мэт боловч үнэлж баршгүй эх оронч хувь нэмэр оруулсан номын садан, эрхэм дүү Д.Ганзоригтоо монгол уншигчдаа төлөөлөн талархал дэвшүүлээд, цаашдын амьдрал, ажил бүтээлд нь өндрөөс өндөр амжилт хүсэн ерөөе. Сайн үйл, сайн сэдэл бүхэн түгэн дэлгэрэх болтугай.
Эрин М.Тулгат
2011 оны 4 дүгээр сар 10
1 comment:
Mundag zaluus shuu ta nar. Tsahim urtuuni zaluus ugluuni 7 tsagt tsuglarch nom hayaltsdag bolohiig nudeer harj bishirsen. He heden nom gargachihsan uuriig chini tiim zaluu hun hun gej bodoogui tul bur ih hundleh setgel tursun shuu.
Post a Comment